Dün de bugün de bir yabancının gözünde Doğu’nun egzotizmini Batı’ya taşıyan bir yer olma özelliğini korumuş “Mısır Çarşısı”. Bilinmeyen diyarlardan, Uzakdoğu’dan gelen büyülü lezzetlerin elde edilebileceği bir nokta gibiymiş burası. Arabistan’dan ve Hindistan’dan gelen baharatların hemen hepsi Mısır üzerinden getirilirmiş İstanbul’a. Bu yüzden de çarşı ”Mısır” adını almış.
Osmanlı Döneminde bir camii inşa edildiğinde hemen yanına bir arasta inşa edilirmiş. Bu çarşıdaki ticaretten sağlanan gelirle de caminin bakımı ve onarımı sağlanırdı. İşte Mısır Çarşısı da, tam bu amaçla bir arasta olarak kurulmuş.
İstanbul’un en eski kapalı çarşılarından biri olan Tarihi Mısır Çarşısı, oryantalist havasıyla yerli turistlerin yanı sıra yabancı turistlerin de ilgisini çekiyor. Günümüzde İstanbul gezilecek yerler listesinin ilk sıralarında yer alan bu tarihi yapı, Eminönü ziyaretinde kaçırılmaması gereken bir yer.
Yazı İçerisindeki Başlıklara Git
Mısır Çarşısı Hakkında Bilgi
Eminönü’nün kalbinin attığı yerlerden biri olan Mısır Çarşısı, Yeni Camii’nin hemen arkasında merkezi konumuyla İstanbullunun popüler alışveriş noktalarından biri. Şehirdeki en eski tarihi yapılardan biri olan çarşı, mis gibi baharat kokusuyla, tarihi dokusuyla ve çok sayıda dükkanlarıyla hem alışveriş hem de kültür gezisi yapabileceğiniz bir yer.
Eminönü’nde her gün önünde akıp giden yüzbinlerce kişiye tarihin ötesinden bakan neredeyse 350 yaşında bir yapı… Hemen yanıbaşındaki ”Yeni Camii”nin yaşamını sağlayacak gelir getiren bir bölümü olarak 1664 yılında IV. Mehmed’in annesi Hatice Turhan tarafından camii ile birlikte mimar Kasım Ağa’ya yaptırılmış.
Adına Mısır Çarşısı denilmesinin sebebi ise ; Bir rivayete göre Mısır’dan alınan vergilerle inşa edildiği için, bir diğer rivayete göre de Arabistan ve Hindistan’dan getirtilen ürünlerin Mısır üzerinden geliyor olmasıdır.
Daha çok baharatçı dükkanlarının olduğu çarşıda lokumcusundan kuruyemişçisine ve kuyumcusuna kadar daha çok sayıda farklı dükkanlar da bulunuyor. Hem hafta içi hem de hafta sonu aşırı yoğun bir insan trafiğine sahip çarşı içinde yürümek de adeta bir sanat işi.
Mısır Çarşısı Mimari Özellikleri
Osmanlı klasik üslubunda yapılmış bir arasta olan tarihi çarşı, iki çarşının birleşiminden oluşan ”Çifte Çarşı” özelliğine sahip olmasıyla da dikkat çekiyor.
”L” plan şemasında birbirini izleyen taş ve tuğla sıralarıyla inşa edilmiş olan çarşının doğu-batı doğrultusunda uzanan kolu daha uzundur. Uzun ve kısa kenarın birleştiği yerde, çapraz tonoz ile örtülü dua meydanı bulunur.
Eminönü kapısı, Ketenciler kapısı, Hasırcılar kapısı, Çiçek Pazarı kapısı, Yeni Camii kapısı ve Bahçekapı olmak üzere, Mısır Çarşısı’nın toplamda 6 kapısı bulunuyor. Günümüzde bu kapıların bazıları da kullanılmıyor.
Çarşının ana girişleri iki büyük kolun uçlarında yer alan girişlerdir. Bunlar 6 revaklı ve iki katlı yapılardır. Bunun yanında çarşının Tahmis Sokağı‘na açılan kapısı da aynı şekilde iki katlı ve 6 revaklıdır.
”L” plan şemasına göre, iki kolunun başlarındaki revakların üzerinde odalar yer alır. Bu odalara da çarşı içinden merdivenler yardımıyla çıkılır. Çarşının uzun kolunda 23’erden karşılıklı toplamda 46, kısa kolunda da 18’erden karşılıklı 36 adet eyvan ve dükkan bulunur. Bu iki kolun birleştiği noktada ise 6 eyvan ve hücre bulunmaktadır. Buna göre çarşı içinde toplamda 88 eyvan ve dükkan bulunuyor.
Çarşının tavanları oldukça yüksek ve kemerli. Çarşının içi ise, az sayıda pencerelerden gelen ve dükkanlardan yayılan bol ışıkla aydınlatılıyor.
Mısır Çarşısı’nda Neler Var ?
Kapıdan girer girmez o meşhur baharat kokusuyla beraber gözünüze bol ışıklı kuyumcular çarpıyor. Çarşının her iki yanında baharatçılar eşliğinde yürüyorsunuz. Belki de hiç görmediğiniz veya duymadığınız, kurutulmuş otları ve baharatları burada görebilirsiniz.
Bu tarihi çarşı, özellikle kış aylarında doğal ilaç için her tür hastalığa iyi gelen otları bulmak için İstanbullunun favori adresi olarak da bilinir.
Çok çeşitli yağları da bulabileceğiniz çarşıda şallar, seramikler, nargileler, kilimler, renkli cam avizeler, işlemeli yastıklar, ucu ponponlu saray terlikleri ve heybelerin satıldığı dükkanları da iç kısıma doğru ilerlediğinizde görebiliyorsunuz.
Renk renk lokumlar satın alabileceğiniz kuruyemiş dükkanları da fazlasıyla çarşı içinde bulunabilir. Hem de İstanbul’un en ünlülerinden birkaçını bu çarşıda bulmak mümkün. Bu kuruyemiş dükkanlarında kurutulmuş meyveler de bulunabiliyor.
Çarşının Tahtakale Kapısı’ndan çıkıp Kuru Kahveci Mehmet Efendi’ye uğrayıp taze çekilmiş kahve almayı ve yine çarşının çıkışında Kral Kokoreç’in karşı solunda çiğ köfteyle dövüşen, haşır neşir olan, müşteri azarlayan ve bazen de kafası esip çiğ köfte dağıtan Çiğ Köfteci Ali Usta’dan çiğ köfte almayı da unutmayın. Ayrıca her ikisi için de uzun kuyruklara girebileceğinizi de unutmayın.
Mısır Çarşısı Tarihi
Çarşının tarihi 17. yüzyıl ortalarına kadar uzanıyor.
Çarşı, 1664 yılında IV. Mehmed’in annesi Hatice Turhan Sultan tarafından camii ile birlikte mimar Kasım Ağa’ya yaptırılmış.
1941’de caminin arkasında bir ana trafik yolunun geçirilmesinden dolayı çarşı binası, beraber yapıldığı camiden ayrı düşmüş. Bu tarihi çarşı yapılmadan önce Bizans döneminde burası aynı ticaret çeşidine sahip bir bölgeymiş.
Her ne kadar inanması zor olsa da, Mısır Çarşısı eskiden baharatçıları toplamak için kurulan bir arastadan ibaretmiş. Çarşının yapısı ise Osmanlı-Türk iken, toprağı Venedik kökenli.
O dönemde İstanbul’un Eminönü semtindeki bu kesme taştan yapılmış yapının içinde sadece baharat ve doğal ilaçlar yapılıp satılıyormuş.
Çarşının 17. yüzyılda kurulmasıyla şehrin değişik yerlerinde bulunan aktarların büyük kısmı burada toplanmışlar. Aktarlar, yani baharat ve şifalı bitkiler satan bu kimseler bir nevi o dönemin eczacılarıymış. Eskiden çarşıda satılan ürünlerin büyük bir çoğunluğunu bugün bulamıyoruz. Aslında olağan bir durum bu. Çünkü o dönemde bu dükkanlarda hazırlanan ilaçlar, baharatlar kadar hatta daha fazla önem taşıyordu. Bu halk ilaçları ustadan çırağa, nesilden nesile geçerek devam ediyordu. Günümüzde ise Mısır Çarşısı dendiğinde akla mutfakların egzotik tatları, binbir çeşit baharatlar geliyor.
Çarşının tarihi aslında çok daha öncesine dayanıyor. Bizans döneminde bugünkü çarşının bulunduğu yerde Makron Envolos adı verilen bir çarşının da bulunduğu söylenir. O dönemde de Venedik ve Cenevizliler ticaret faaliyetlerini burada yürütüyormuş. Şehir Osmanlı’nın denetimi altına girince de ilk olarak Yeni Camii ve camiye gelir getirmesi için arasta olarak bugünkü çarşı inşa edilmiş. Çarşının inşasına 1597 yılında başlanmış ve 1664 yılında tamamlanarak hizmete açılmış.
18. yüzyılda Mısır adını almış olan çarşı, bir dönem medrese olarak kullanılmış.
Mısır Çarşısı Nerede ve Nasıl Gidilir ?
İstanbul’un Eminönü semtinde Yeni Camii’nin çaprazında, Çiçek Pazarı’nın ve Eminönü Meydanı’nın yanında bulunuyor. Tarihi Yarımada üzerindeki cazibe merkezlerinin çok büyük bir bölümünden çarşıya yürüyerek rahatlıkla ulaşabilirsiniz.
Özellikle yabancı turistlerin popüler gezi duraklarından biri olan çarşıya ulaşım için Eminönü İskelesi’ne gelmeniz yeterli olacaktır.
Bağcılar-Kabataş tramvay hattını kullanarak Eminönü durağında inebilir, bu duraktan kısa bir yürüyüş sonrası çarşıya ulaşabilirsiniz.
Mısır Çarşısı Pazar Günü Açık mı ?
Mısır Çarşısı, 08:00-19:30 saatleri arasında haftanın her günü (Pazar günü dahil) açıktır. Eskiden pazar günleri kapalı olan çarşı artık her gün ziyaret edilebiliyor.
Çarşı sadece 29 ekim ve dini bayramlarda kapalı. Hafta sonu öğleden sonra ise çarşının içi deyim yerindeyse tam bir mahşer alanı. En yoğun saatleri ise 16:00-18:00 saatleri arasıdır.
Mısır Çarşısı Etrafında Gezilecek Yerler
Çarşının bulunduğu yer Eminönü, yani İstanbul’un kalbinin attığı yerlerden biri. Bu yüzden, şehirdeki en önemli tarihi ve turistik cazibe merkezlerine çarşıdan çok kolay ve çabuk bir şekilde ulaşabiliyorsunuz.
Her turistin yaptığı gibi çarşının yanındaki Yeni Camii’yi ve Çiçek Pazarı’nı mutlaka görün. Daha sonra Eminönü Balıkçılarına giderek bir ekmek arası balık yapabilir veya Sultanahmet’e giderek şehirdeki en önemli tarihi ve turistik yerleri görebilirsiniz.
Ayrıca şehirdeki tarihi çarşılardan bir diğeri olan Kapalıçarşı ve tarihiyle dikkat çeken Rüstem Paşa Camii, bu çarşıdan 2 dakikalık bir yürüyüş sonrası ulaşılabilir. Eminönü gezilecek yerler listesi yazımızda yer alan tarihi ve turistik çekim merkezlerinin büyük bir bölümüne bu çarşıdan yürüyerek gidebilirsiniz.
KISA KISA MISIR ÇARŞISI
→Mısır Çarşısı’ndan Ne Alınır ? ; Baharatların dışında çarşı içerisinde aklınıza gelebilecek her türlü hediyelik ve hatıralık eşyaları satın alabilirsiniz. Renkli cam avizeler, işlemeler folklorik kıyafetler, çini tabaklar, seramikler, fincan takımları, nargile, saray terlikleri ve süslü salon yastıkları çarşıdan alınabilecek en popüler şeylerden.
→Mısır Çarşısı’nın Kaç Kapısı Var ? ; Ketenciler kapısı, Hasırcılar kapısı, Eminönü kapısı, Yeni Camii kapısı, Çiçek Pazarı kapısı ve Bahçekapı olmak üzere 6 kapısı var.
→Mısır Çarşısı İstanbul’un Hangi Semtinde Bulunuyor ? ; Eminönü
→Mısır Çarşısı kim tarafından yapılmıştır ? ; Günümüzdeki bu görkemli tarihi yapı 1660 yılında Turhan Sultan tarafından Hassa baş mimarı olan Kazım Ağa’ya yaptırılmış.
→Mısır Çarşısı hangi padişah zamanında yapılmıştır ? ; IV. Mehmed
→Mısır Çarşısı adını nereden alıyor ? ;Çarşının adının nereden geldiğine dair 2 rivayet bulunuyor. Bunlardan biri, Mısır’dan alınan vergilerle inşa edildiği, bir diğeri ise Arabistan ve Hindistan’dan getirtilen ürünlerin Mısır üzerinden geliyor olmasından dolayı bu ismi almış olmasıdır.